TÜRKİYE’DE OYUN SOKAKLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME:
ANKARA VE İSTANBUL ÖRNEKLERİ

İsmihan Artan¹*, Fatma Alisinanoğlu²,
Şuheda Bozkurt Yükçü³, A. Elif Işık Uslu⁴,  Ezgi İbiş⁵,  Dicle Akay⁶

¹ Prof, Dr.,Hacettepe Üniversitesi, TÜRKİYE, ismihan@hacettepe.edu.tr                                             
² Prof. Dr., İstanbul Aydın Üniversitesi, TÜRKİYE, fatmaalisinanoglu@aydin.edu.tr
³ Arş. Gör., Hacettepe Üniversitesi, TÜRKİYE, suhedabozkurt@hacettepe.edu.tr
⁴ Arş. Gör., Hacettepe Üniversitesi, TÜRKİYE, aelifisik@hacettepe.edu.tr
⁵ Arş. Gör., İstanbul Aydın Üniversitesi, TÜRKİYE, ezgiibis@hotmail.com
⁶ Arş. Gör., İstanbul Aydın Üniversitesi, TÜRKİYE, dicleakay91@gmail.com
* Sorumlu Yazar

Abstract
An Examination of Play Streets in Turkey: Sample of Ankara and Istanbul
Play that related to all developmental areas and stages of human life takes and important place in children’s life and is an occupation that children play every time and everywhere. Street is a place that children can reach easily. However it is neglected that streets should be arranged properly to children’s use. Streets are not taken place in children’s life. For some reasons such as traffic and safety, parents are concerned about their children playing on the street. Thus concept of “play street” has gained importance in order that children can play in naturel environment and the street that is near their home. When the play streets that offer to children natural playing environment are arranged properly, both all developmental areas of children are supported and the worries of parents about their children playing on the street are decreased. Accordingly, the aim of the research is to examine the play street in Ankara and İstanbul in terms of environment, materials, content, accessibility and cleanliness. The research design is “holistic multiple-case design” which is one of the case study designs; as for the sample of research is 10 play streets which was selected by purposive sampling method in Ankara and İstanbul. As a data collection tool was used to “Play Street Checklist” that is created by researchers. The data are analyzed with content analysis according to predetermined themes in the checklist. Results indicated that the play streets in İstanbul and Ankara are different from each other with regard to approach. The play streets in Ankara are mostly towards preschool children and predominantly are had materials while others in İstanbul are rich in terms of playground (spielplatzs, bowling and chess area etc.) towards all aged. Besides, the materials in the play streets in Ankara are not checked and repaired regularly. The play materials related the playgrounds (chess man etc.) do not exist always in the play streets in İstanbul. Unlike İstanbul, there is no a special activity to increase the use of the play streets in Ankara and these play streets are left to children's own choice only. When the play streets are examined in terms of the most important factor of security theme, results indicated that 7 of the 8 play streets in Ankara are open to traffic but there are warning signs for security. However the play streets in İstanbul are closed to traffic and equippped with security cameras. As a result, the fact that attempts to concept of play street in Ankara and İstanbul which are Turkey’s biggest cities has been regarded as an important improvement for Turkey. However increasing the qualities and the number of the play streets throughout Turkey will provide that children will gain maximum benefit from these play streets.

Keywords: Play, Play Street, Playgrounds

Özet
Tüm gelişim alanlarıyla ve yaşamın tüm dönemleriyle ilgili oldukça önemli bir kavram olan oyun, çocuğun hayatında çok önemli bir yer tutar ve çocuğun her zaman ve her türlü mekanda yapabileceği bir uğraştır. Çocukların oyun oynamak için en rahat ulaşabileceği yer ise sokaktır. Günümüzde sokaklar, çocuğun hayatında yeterince yer bulamamaktadır. Trafik ve güvenlik gibi sebeplerden dolayı ebeveynler, çocuklarının sokakta oynaması konusunda endişe duymaktadır. Bu nedenle çocukların oyunu doğal ortamlarda ve evlerinin yakınındaki sokaklarda oynayabilmeleri için “oyun sokağı” kavramı önem kazanmıştır. Bir sokağın ya da caddenin, bir takım kurallar dâhilinde çocukların kullanımı için ayrılmasıyla oluşan oyun sokakları, bazı özelliklere sahiptir. Çocuklara doğal bir oyun ortamı sunan oyun sokakları uygun şekilde düzenlendiği takdirde, hem çocukların tüm gelişim alanlarını destekleyecek hem de ebeveynlerin çocukların sokakta oynamalarına ilişkin endişeleri azalacaktır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı; Ankara ve İstanbul illerinde bulunan oyun sokaklarının çevre, materyal, içerik, ulaşılabilirlik ve temizlik açısından incelenmesidir. Araştırmanın deseni, durum çalışması desenlerinden biri olan  “bütüncül çoklu durum deseni”; örneklemi ise amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen İstanbul ve Ankara illerinde bulunan 10 oyun sokağıdır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan “Oyun Sokağı Kontrol Listesi” kullanılmıştır. Veriler,  kontrol listesinde önceden belirlenmiş olan temalar doğrultusunda içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, İstanbul ve Ankara’da bulunan oyun sokaklarının yaklaşım olarak birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Ankara’daki oyun sokakları daha çok okul öncesi dönemine yönelik ve materyal ağırlıklı iken, İstanbul’daki oyun sokakları, tüm yaş gruplarına yönelik farklı oyun alanları (oyun parkı, bowling, satranç alanı vb.) bakımından zengindir. Bunun yanı sıra Ankara’daki oyun sokaklarında bulunan materyallerin, bakımı ve onarımı düzenli olarak yapılmazken İstanbul’da bulunan oyun sokaklarında, var olan oyun alanları ile ilişkili olan satranç taşları vb. oyun materyalleri devamlı olarak oyun sokağında bulunmamaktadır. Güvenlik temasına ilişkin en önemli faktör olan trafik açısından oyun sokakları incelendiğinde ise Ankara’da bulunan 8 oyun sokağından 7’sinin trafiğe açık olduğu ancak güvenliğin uyarı levhaları ile sağlanmaya çalışıldığı; İstanbul’da bulunan 2 oyun sokağı ise trafiğe kapalı olup güvenlik kameraları ile donatıldığı görülmüştür. Sonuç olarak, Türkiye’nin en büyük illerinde oyun sokağı kavramına yönelik adımların atılmış olması, Türkiye açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Ancak var olan oyun sokaklarının niteliklerinin ve Türkiye genelinde sayılarının arttırılması,  çocukların oyun sokaklarından maksimum düzeyde faydalanmalarını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: Oyun, Oyun Sokağı, Oyun Alanları